O πόνος αποτελεί μια δυσάρεστη αισθητική & συναισθηματική εμπειρία, που σχετίζεται με πραγματική ή δυνητικά ιστική βλάβη ή περιγράφεται με τους όρους μιας τέτοιας βλάβης.
Είναι μια διαδικασία προερχόμενη από την επεξεργασία πολλαπλών συστημάτων και αποτελεί το αποτέλεσμα της απόκρισης του φλοιού (εγκεφάλου) στα ερεθίσματα που δέχεται.
Ως χρόνιο πόνο όμως, ορίζουμε οποιοδήποτε πόνο ξεπερνά τους 3 μήνες! Αποτελεί ένα σημαντικό κοινωνικό πρόβλημα, καθώς εκτός της γενικής υγείας, επηρεάζει την ψυχολογική υγεία και την κοινωνική & οικονομική ευεξία του ατόμου.
Στα άτομα τα οποία αντιμετωπίζουν χρόνιο πόνο έχουν βρεθεί δομικές αλλαγές στον εγκέφαλο, αλλα και σε περιφερικές λειτουργίες, όπως στην ικανότητα του ατόμου να αντιληφθεί την θέση του μέλους (περιοχής του σώματος) στο χώρο κλπ..
Δυο ιδιαίτερες καταστάσεις που συναντάμε στους ασθενείς με (μακρο-) χρόνιο πόνο είναι η κινησιοφοβία & η καταστροφολογία.
Ως κινησιοφοβία ορίζουμε το φόβο της κίνησης. Ο ασθενής φοβάται πως μια φυσιολογική κίνηση ή δραστηριότητα δεν είναι εφικτή να πραγματοποιηθεί. Ενω, με τον όρο καταστροφολογία, αναφερόμαστε στο σύνολο των σκέψεων οι οποίες όντας αρνητικές, δν επιτρέπουν στο άτομο να αποσπάσει την προσοχή του από αυτες, προκαλώντας (ή αυξάνοντας) το πόνο του.
Τα τελευταία χρόνια οι νευροεπιστήμονες έχουν ασχοληθεί (και ασχολούνται όλο και περισσότερο) με την εκπάιδευση των ασθενών για την αντιμετώπσιη του πόνου, καθώς όλο και περισσότερες μελέτες αποδεικνύουν την συσχέτιση που υπάρχει μεταξύ εγκεφάλου και πόνου.
Ιδιαίτεο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι τεχνικές της επεξήγησεις του (μακρο)χρόνιου πόνου (διαδικασία προερχόμενη από την επεξεργασία πολλαπλών συστημάτων και όχι μονάχα μια δυσάρεστη αισθητική & συναισθηματική εμπειρία που συνδέεται με υπάρχουσα ή πιθανή ύπαρξη τραυματισμού (Explain Pain), της επανεκπαίδευσης της πλευρικότητας (Laterality training), της Φαντασίωσης Διαβαθμισμένης Κίνησης (Graded Motor Imagery) και της τεχνικής του καθρεπτισμού (Mirror Visual Feedback).
Κάθε μια τεχνική αποτελεί ένα σκαλοπάτι στο επόμενο στάδιο της θεραπείας μας.
Η πρώτη τεχνική του Explain Pain περιλαμβάνει την εκπαίδευση του ασθενή σε θέματα που αφορούν την νευροφυσιλογία του πόνου και πως αυτη επιδρά στον εγκέφαλο. Με τον τρόπο αυτο επιδρούμε σε νευρώνες και κατ’επέκταση στον ίδιο το φλοιό.
Η τεχνική της πλευρικότητας, αποτελεί μια ενεργητική διαδικασία, καθώς ο ασθενής θα πρέπει να αναγνωρίσει διάφορες εικόνες του μέλους, σε ποικίλλες θέσεις. Με το τρόπο αυτο, επανεκπαιδεύουμε τον εγκέφαλο και συγκεκριμένα τον κινητικό φλοιό.
Η τεχνική της φαντασίωσης μιας διαβαθμισμένης κίνησης αποτελεί μια προσέγγιση στην οποία ο ασθενής θα πρέπει να φανταστεί το μέλος σε μια θέση, χωρίς ωστόσο να πραγματοποιήσει την κίνηση αυτη. Στην συνέχεια και όταν ο ασθενής είναι σε θέση, να φανταστεί μια κίνηση, χωρίς αυτη να του προκαλεί πόνο, τότε ζητάμε να φανταστεί μια ολόκληρη μη-επώδυνη κίνηση.
Στην συνέχεια, προοδεύοντας, ζητάμε από τον ασθενή να τοποθετήσει το μέλος σε θέσεις που του έχουν δωθεί σε φωτογραφίες. Με τον τρόπο αυτο και σε συνδυασμό με τις προηγούμενες θεραπευτικές παρεμβάσεις, τροποποιούμε διεργασίες που είχαν δημιουργηθεί στο φλοιό, όπου απέτρεπαν τις φυσιολογικές κινήσεις (κινησιοφοβία/καταστροφολογία κίνησης).
Τέλος η τεχνική του καθρεπτισμού εκμεταλεύεται νευρώνες , που πυροδοτούνται με την παθητική παρακολούθηση, αλληλεπιδρόντας με διάφορα άλλα συστήματα. Σκοπός είναι να δημιουργήσουμε μια ψευδαίσθηση στο πάσχον μέλος, στέλνωντας ερεθίσματα με την κίνηση του υγιού μέλους, ώστε να ύπακούσει’ στην κίνηση.
Σκοπός όλων αυτων των τεχνικών είναι να παρακάμψουμε τα υπερ-ευασίθητα συστήματα αλγαισθησίας και τους διαταραγμένους μηχανισμούς, επαναφέροντας την φυσιολογική κίνηση!